Çinde tekrar gün yüzüne çıkan bu hastalık, çoğu insanın hayatının bir anında karşılaştığı virüslerdir. İnsanlarda corona virüsleri genellikle hafif ve orta şiddette üst solunum yolu hastalıklarına neden olmaktadır. Corona virüslerin alfa, gama ve beta olarak bilinen 3 alt gruptan oluşmaktadır. Ayrıca delta corona virüsleri denilen dördüncü yeni bir grup vardır; SARS-CoV adı verilmektedir. Dünyada corona virüsleri ilk defa 1960’ların ortasında tespit edilmiştir. 2020’ye kadar sadece Katar, Suudi Arabistan ve Ürdün’de görülen virüs 3 kişinin ölümü ile sonuçlanmıştır.
Corona virüsü solum yollarını hedef alıyor
Coronavirüsler (CoV), çok hafif düzeyli soğuk algınlığından, şiddetli solunum rahatsızlığına kadar farklı tablolara neden olan büyük bir virüs ailesidir. Orta Doğu solunum sendromu 2012 yılında Suudi Arabistan’da ilk kez tanımlanan yeni bir corona virüsün neden olduğu viral bir solunum rahatsızlığıdır.
Novel Coronavirüs / Covid-19 (Koronavirüs) Nedir?
Novel Coronavirüs (CoV) daha önce insanlarda tanımlanmamış yeni bir Corona / Covid-19 virüs çeşididir.
Corona virüsü nasıl bulaşır?
Corona virüsler birçok farklı canlıda hastalıklara neden olmaktadır. Ancak, SARS-CoV insanlar ve maymunlar, , rakun köpeği, Himalaya misk kedisi, kedi, köpek ve kemirgenler gibi hayvanlara insanlara bulaşabilmektedir. Özellikle kış aylarında daha çok görülen bu virüs; özellikle solunum yolları, mide, karaciğer, barsak ve sinir sistemini olumsuz etkileyebilir. Grip olacak şekilde kolayca, öksürme ve hapşırma ile havaya saçılan virüslerin alınması, enfekteli olabilen materyale dokunulmasının ardından ağız ve buruna temas sonucunda corona virüsü bulaşabilir.
Özellikle hayvanlardan geçebiliyor
Virüsün insanlara hayvanlardan( develer, yılanlar, yarasalar) bulaştığı tahmin edilmektedir. Özellikle devenin eti ve devenin sütüyle bulaşma ön plandadır. Hasta olan insanlardan diğerlerine enfekte kişiyle aynı ortamda yaşamak veya bakımını yapmak gibi yakın temasla hastalık kapılabilir. Mikroplarla kirlenmiş yüzey ve eşyalarla temas etmiş ellerle ağız, burun ve gözlere dokunmakla; öksürme, hapşırma ve konuşma sırasında havaya atılan damlacıkların solunum yoluyla alınmasıyla virüs insanlara bulaşabilmektedir.
Corona virüsü belirtileri nelerdir ve tanısı nasıl konulur?
Genellikle üst solunum yolu hastalıkları belirtileri olan burun akıntısı, boğaz ağrısı, öksürük ve aşırı ateş olabilir. Bu virüsler bazen zatürre gibi alt solunum yolu hastalıklarına neden olabilir.
Bu durum, kalp-akciğer hastalığı olanlar kişilerde, kişinin bağışıklık sistemleri yetersiz olması durumunda veya yaşlı olan kişilerde daha sık görülür. Corona virüsün klinik belirtileri hafif olduğundan laboratuvar testleri genellikle çok sık kullanılmaz. Fakat gerektiğinde serolojik tetkikler ve polimeraz zincir reaksiyonu gibi laboratuvar testleri kullanılabilir.
Kişide ateş, ishal ve kusma varsa dikkat!
MERS-CoV’a maruziyetten semptomların başlamasına kadar olan süre 2 ila 14 gün arasındadır. MERS-CoV enfeksiyonu teyit edilmiş birçok insanda öksürük, ateş ve nefes darlığı semptomlarıyla, ciddi akut solunum rahatsızlığı ortaya çıkar. Bazı hastalarda bulantı, ishal, kusma şeklinde sindirim sistemi bulguları da tabloya eşlik eder. Birçok hastada böbrek yetmezliği ve zatürre gibi ciddi komplikasyonlar gelişir ve bu hastaların yaklaşık yüzde 30’u ölür. Ölenlerin çoğunda altta yatan başka tıbbi problemler (şeker, böbrek hastalıkları, kronik akciğer, kanser, kalp ve gibi) vardır. Bazı enfekte insanlarda, belirtiler soğuk algınlığı gibi hafiftir veya hiç belirti yoktur ve bunlar genellikle iyileşirler.
Novel Coronavirüs / Covid-19 için Aşı Var mı?
Novel Coronavirüs’ün / Covid-19 tedavisi için henüz bir aşı bulunulmamış olup ancak özellikle Çin, İtalya, Amerika ve Türkiye gibi ülkeler çalışmalarına hız vermişlerdir.
Corona / Covid-19 Virüs Tedavisinde Yeni Bir Yöntem ya da İlaç Var Mı?
Novel Coronavirüsün / Covid-19 neden olduğu hastalık için spesifik bir tedavi henüz bulunamamıştır. Ancak günümüzde belirtilerin çoğu tedavi edilebilir. Hastanın rahatsızlık derecesi uygulanacak tedaviyi belirlemektedir. Ayrıca virüse maruz kalmış kişiler için destekleyici bakım oldukça etkili olabilir.
Corona / Covid-19 Virüsler İnsandan İnsana Bulaşabilir mi?
Virüs ailesi içinde yer alan bazı türleri kişiden kişiye bulaşabilir. Genellikle enfekte olmuş bir kişi ile yakın temastan sonra; ş yerinden, evde, ve/veya kalabalık insan gruplarının bulunduğu alanlarda bulaşma oranı yüksektir.
Corona virüsünden nasıl korunulur?
Kişiler ellerinin sık sık, 20 saniye süreyle su ve sabun ile yıkayın ve küçük çocukların da aynı şekilde yıkamasını sağlayın. Eğer su ve sabun bulunamıyorsa alkol bazlı bir el dezenfektanı kullanabilirsiniz.
Hapşırırken veya öksürürken ağzınızı ve burnunuzu kağıt mendille kapatın, ardından mendili mutlaka çöpe atın tekrar kullanmayın.
Kesinlikle kirli ellerle ağzınıza, burnunuza ve gözlerinize dokunmayın.
Hastalarla aynı kaptan yemek yemeyin, aynı bardağı paylaşmak veya öpüşmek gibi kişisel temastan uzak durun.
Kapı kolları ve oyuncaklar(özellikle metal) gibi sık dokunulan yüzeyleri temizleyin ve dezenfekte edin.
Dünya Sağlık Örgütünün Novel Coronavirüs / Covid-19 Koronavirüs’ten korunma yolları tavsiyesi
Enfekte olmuş insanlardan yakın temastan kaçınmanın,
Özellikle hasta insanlar veya çevresi ile doğrudan temas ettikten sonra sık sık elleri yıkanılması gerektiği,
Vahşi hayvanlardan veya çiftlik hayvanlarından korunmasız temastan kaçınmanın,
Enfekte olduysanız eğer, mesafeyi korumanın, hapşırırken, öksürürken, tek kullanımlık kağıt mendil ile ağzın ve burnun kapatılmasının, ellerin yıkanmasının; gözlerinize, burnunuza ve ağzınıza dokunmaktan kaçınmanın
Enfekte olan kişilerin dokunduğu yüzeylerin iyice dezenfekte edilmesinin,
Et, tavuk, yumurta gibi hayvansal gıdaların iyice pişirilmesinin önemli olduğu tavsiye edilmiştir..
Corona virüsü hangi ülkeler sıçradı?
Çinde çıkan corona virüsü; Hong Kong, Tayvan, Japonya, Güney Kore, Malezya, Singapur, Vietnam, Sri lanka,ve Nepale kısa sürede yayılmıştır. Bunun yanında Çinden avrupaya gecen kişiler yoluylada ABD, Kanada, Fransa, Almanya, italya ve Avusturalyayada, Ortadoğu ülkelerinde ırak ve irana sıçrayarak dünyanın hemen hemen tüm ülkelerine sıçramıştır.
Corona virüsü kaç kişiye bulaştı?
Virüs Çin’nin Vuhan kentinde görülmüş olup bugüne kadar çoğunlukla Çin, İran ve italya olmak üzere tüm dünyayı yayılıp yaklaşık 4500 insanın ölümüne neden olmuş olup bu sayı sürekli artmaktadır. Tahminin etkilenenlerin sayısı ise 150 bin ile 200.000 insandan daha fazla kişide belirti bulunmakla birlikte bu sayı günden güne artmaktadır